آب به‌عنوان حیاتی‌ترین عنصر زندگی، بعد از اکسیژن، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که بشر همواره در پی یافتن و به‌کارگیری روش‌هایی برای شیرین‌سازی و بهبود کیفیت آن بوده است. بر اساس تحقیقات، همراه با آب آشامیدنی، 300 نوع ماده‌ی شیمیایی، معدنی و البته آلاینده وارد بدن انسان می‌شود. البته بعضی از این مواد بی‌ضرر بوده و حتی ممکن است مصرف آن‌ها در مقیاس کم مفید نیز باشد. اما در میان این مواد، عناصری وجود دارد که مصرف آن‌ها در طولانی‌مدت تأثیرات جبران ناپذیری را روی سلامت انسان می‌گذارد.
استفاده از دستگاه تصفیه آب خانگی یکی از راه‌های مؤثر در کاهش آلاینده‌هایی است که وجودشان در آب باعث افت کیفیت آن می‌شود. این مقاله سعی دارد با تشریح آنچه بعنوان عناصر مضر در آب آشامیدنی وجود دارد و در ادامه توصیف عملکرد فیلترهای دستگاه تصفیه آب در بهبود کیفیت آب مصرفی، قدمی در راه سلامت بیشتر افراد جامعه برداشته باشد.
در این راستا به تشریح :
• انواع دستگاه تصفیه آب
• آلاینده‌های موجود در آب
• تشریح عملکرد فیلترهای دستگاه تصفیه آب خانگی
پرداخته خواهد شد.
انواع دستگاه تصفیه آب
به طور کلی دو نوع دستگاه تصفیه آب وجود دارد. نوع اول که بزرگ‌تر و پیچیده‌تر است در ابتدای شاه‌لوله‌ی یک خانه نصب می‌شود و آب را قبل از وارد شدن به لوله‌ی اصلی فیلتر می‌کند. این نوع دستگاه مناسب مناطقی است که حتی آبی که برای شستشو و حمام کردن به آن نیاز است، باید یک‌بار دیگر گل‌زدایی، پاکسازی و تصفیه شود. اما در مناطقی که کیفیت آب لوله‌کشی از نظر وجود گل در شرایط بهتری است، دستگاه تصفیه آب خانگی زیر سینکی توصیه می‌شود که مخصوص پاکسازی آب آشامیدنی از آلاینده‌ها است.
آلاینده‌های موجود در آب
آبی که در لوله‌ها مورد مصرف پخت و پز و نوشیدن قرار می‌گیرد، علاوه بر عناصر هیدروژن و اکسیژن، شامل موارد زیر است.
آرسنیک
فلزی بی‌بو و بی‌مزه که در کودهای شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته و جذب خاک می‌شود.
باکتری
که در اثر وارد شدن فضولات انسانی و حیوانی به آب‌های زیرزمینی به وجود می‌آید و باعث بروز انواع بیماری‌های پوستی و گوارشی می‌شود. برای آشنایی با باکتری‌های خطرناک موجود در آب به مقاله‌ی «سه باکتری خطرناک در آب‌های آلوده» مراجعه کنید.
رادیکال‌های آزاد این ماده می‌تواند در طولانی مدت روی عملکرد کبد، معده و ریه‌ها اثر منفی گذاشته و باعث اختلال عملکرد سیستم ایمنی بدن شود.
کلر آمین
ترکیب آمونیاک و کلر که در فرآیند پاکسازی آب در تصفیه‌خانه‌های شهری به آب اضافه می‌شود. این ترکیب آنقدر قوی است که تمایل به حل کردن مواد داخل لوله‌ها را در خود دارد. کلر آمین در طول زمان افراد را مبتلا به کم‌خونی کرده و به کبد و سیستم عصبی مرکزی آسیب می‌رساند. همچنین سوء اثر آن در قدرت باروری انسان‌های به اثبات رسیده است.
فلوراید
این ماده به "شیاطین سم‌ها"مشهور است. چرا که همان‌قدر که میزان کم آن در استحکام دندان‌ها مفید است، مصرف طولانی و زیاد آن می‌تواند به بسیاری از بیماری‌های مزمن دامن زده، همچنین باعث مسمومیت شود. جهت آشنایی بیشتر با عوارض فلوراید موجود در آب به مقاله‌ی «عوارض فلوراید موجود در آب» مراجعه نمایید.
سولفید هیدروژن و سولفات هیدروژن
این مواد به خودی خود مضر نیستند اما وجود آن‌ها در آب باعث طعم بد آن شده و به سیستم لوله‌کشی نیز آسیب وارد می‌کند.
نیترات
این ماده که در کودهای شیمیایی مورد استفاده است به سرعت جذب خاک شده و بعد به آب‌های زیرزمینی می‌پیوندد. نیترات در بدن به نیتریت تبدیل می‌شود که سطح بالای آن در آب بسیار مضر بوده و در کودکان زیر شش ماه منجر به مرگ می‌شود. جهت آشنایی بیشتر با عوارض نیترات موجود در آب به مقاله‌ی «نیترات در آب آشامیدنی و عوارض آن» مراجعه نمایید.
آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها
این مواد نیز به‌راحتی وارد سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود و تأثیرات مخربی روی سیستم ایمنی بدن گذاشته و باعث بروز نقص‌های مادر زادی در نوزادان می‌شود.
اما مجموعه‌ی فیلترهای دستگاه تصفیه آب خانگی تا حد بسیار زیادی می‌تواند جلوی ورد این آلاینده‌ها را به لیوان آبی که نوشیده می‌شود بگیرد.