آب بعد از اکسیژن از نیازهای اساسی بدن انسان برای بقاست. بیش از 50% از بدن انسان را آب تشکیل می‌دهد. پس با این حساب آب مصرفی بدن و نوع کیفیت آن بسیار حائز اهمیت است. آب آشامیدنی پتانسیل بالایی برای آلوده شدن دارد که در صورت ورود میکروب و باکتری‌های بیماری‌زا در آن، باعث ایجاد بیماری‌های خطرناکی همچون کریپتوسپوریدیوم، باکتری ایکلی، هپاتیت A، روده گیاردیا و... می‌شود.
با توجه به امکان بالای آلودگی آب آشامیدنی، تصفیه آب مناسب برای حذف عوامل بیماری زا توسط دستگاه تصفیه آب راهی انکارناپذیر است. امروزه، مراحل رایج در تصفیه آب که در دستگاه تصفیه آب استفاده می شود عبارتند از:
انعقاد و لخته سازی
انعقاد و لخته سازی اغلب اولین گام در تصفیه آب است. در دستگاه تصفیه آب بعنوان تصفیه کننده آب مواد شیمیایی با بار مثبت به آب اضافه می‌شود. بار مثبت این مواد شیمیایی، بار منفی خاک و دیگر ذرات محلول در آب را خنثی می کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ذرات با مواد شیمیایی متصل شده و به شکل ذرات بزرگتری می¬شوند که فلاک (floc) می نامند.
رسوب دهی
در دستگاه تصفیه آب و فرایند تصفیه آب در طی رسوب دهی فلاک (floc) در کف (پایین) قسمت تأمین آب ته نشین می شود. این فرآیند ته نشینی رسوب دهی نامیده می شود.
فیلتراسیون
در فرایند تصفیه آب توسط دستگاه تصفیه آب هنگامی که فلاک (floc) در بخش انتهایی تأمین آب ته نشین می شود، آب شفاف که در بالا قرار دارد به منظور حذف ذرات حل شده مانند گرد و غبار، انگل ها، باکتری ها، ویروس ها، و مواد شیمیایی، از فیلترهایی که از جنس های مختلف (ماسه، شن و زغال چوب) و اندازه‌ی منافذ مختلف ساخته شده است عبور خواهد کرد.
گندزدایی
پس از فیلتر کردن آب توسط دستگاه تصفیه آب در فرایند تصفیه آب، مواد ضد عفونی کننده (برای مثال، کلر، کلرامین) ممکن است به منظور کشتن هر گونه انگل ها، باکتری ها و ویروس های باقی مانده و برای حفاظت از آب از میکروب ها زمانی که آن را به خانه و محل کار لوله کشی می کنند اضافه شود.
آب ممکن است به روش های متفاوتی در جوامع مختلف بسته به کیفیت آبی که وارد تصفیه خانه یا دستگاه تصفیه آب می‌شود، تصفیه شود. به طور معمول، آب های سطحی نیاز به تصفیه و فیلتراسیون بیشتری نسبت به آب های زیرزمینی دارند، چون که دریاچه ها، رودخانه ها و جریان های حاوی رسوب، بیشتر در معرض آلاینده ها قرار دارند و احتمال دارد نسبت به آب زیرزمینی، بیشتر آلوده شوند.
برخی از منابع آب نیز ممکن است توسط محصولات حاوی ضدعفونی کننده ها، مواد شیمیایی معدنی، مواد شیمیایی آلی و مواد پرتوزا آلوده شوند. از روش های تخصصی برای کنترل، تشکیل و یا از بین بردن آن ها استفاده می شود که همچنین می‌تواند بخشی از تصفیه آب باشد.
گزارش ضریب اطمینان مصرف کننده
هر جامعه باید گزارش سالانه ای ارائه کند که گاهی اوقات به نام ضریب اطمینان مصرف کننده و یا «CCR» به مشتری گزارش می شود. این گزارش اطلاعاتی درباره کیفیت آب آشامیدنی از جمله منبع آب، آلاینده های موجود در آب و چگونگی مصرف که می توانند درگیر در حفاظت از آب آشامیدنی باشند، ارائه می کند.